top of page
Image by Amir Mohammad HP

Over Mediation in Strafzaken

Mediation in strafzaken, afgekort MiS, is een relatief jonge toepassing van herstelrecht binnen het strafproces. Maatschappelijk klinkt al langer de roep om meer aandacht voor de aangever (het slachtoffer) in strafzaken. Mediation beantwoordt aan die maatschappelijke vraag en biedt de aangever en degene waartegen aangifte is gedaan gelegenheid om elkaar te ontmoeten en met elkaar in gesprek te gaan. Mediators strafzaken hebben naast de algemene mediationopleiding ook een specialisatie-opleiding mediation in strafzaken gevolgd, en zijn MfN-registermediator.

Werkwijze

Voordelen voor zowel aangevers als verdachten

​

De aangever (slachtoffer) of de verdachte, of een advocaat die voor zijn cliënt mediation wil, verzoekt dat aan de Officier van Justitie (OvJ) of in beroep de Advocaat-Generaal (AG) voorafgaand aan de dagvaarding. Is er al gedagvaard of in de aanloop naar de zitting of ter zitting wordt het verzoek gedaan aan de rechter. Ook kan de Officier van Justitie uit zichzelf een zaak voor mediation verwijzen.

​

Wordt het verzoek gehonoreerd dan wordt de strafzaak stil gelegd (maar niet beëindigd). Het mediationbureau van de rechtbank of het Hof wordt ingeschakeld, die verdachte en slachtoffer benadert. Willen die allebei mediation, dan worden de mediators aangezocht. De mediators hebben een intakegesprek met de aangever en een intakegesprek met de verdachte. Indien beiden dat wensen volgt een gezamenlijk gesprek, meestal is dat slechts één gesprek. 

​

Daarin worden de zaken besproken die partijen belangrijk vinden om tot afspraken met elkaar te kunnen komen. De afspraken worden door de mediators opgeschreven in een vaststellingsovereenkomst, die ook wel slotovereenkomst genoemd wordt. Partijen krijgen de gelegenheid de inhoud ervan met hun advocaat of bijvoorbeeld de medewerker van slachtofferhulp te bespreken voordat deze in eventueel het dossier komt.

​

Na afloop van de mediation wordt altijd aan de verwijzer teruggekoppeld òf mediation heeft plaatsgevonden. De strafzaak gaat verder in de stand waarin deze verkeerde. Zijn er geen afspraken gemaakt, dan koppelen de mediators in een neutraal geformuleerd bericht alleen terug dat de mediation heeft plaatsgevonden zonder dat er afspraken gemaakt zijn. Zijn er wèl afspraken gemaakt in de vaststellingsovereenkomst, dan wordt deze– enkel met uitdrukkelijk goedvinden van beide partijen – in het dossier gevoegd. OvJ, AG en/of de rechter houden met de vaststellingsovereenkomst rekening bij de volgende stap in het strafproces of de uitspraak. Op welke manier zij dat doen blijft hun eigen beslissing.

Voordelen

Voor aangevers en verdachten

​

​De resultaten van de inzet van Mediation in Strafzaken zijn positief en hoopvol. Van alle zaken waar mediation in strafzaken is ingezet, is 85% van zowel aangevers als verdachten tevreden over het verloop en het resultaat. Deelnemers vinden de tijd die aan hen en hun zaak wordt besteed heel prettig, zij vinden de privacy heel fijn en waarderen de neutraliteit van de mediator. Er is voldoende gelegenheid het eigen verhaal te vertellen en dat van de ander te horen.


De ontmoeting en het horen van ieders verhaal is nemen aannames over de ander weg en scheppen ruimte om beter te begrijpen waarom het gebeurde. Met die vraag zitten veel aangevers. Begrijpen is niet hetzelfde als begrip hebben voor het gepleegde feit, maar het heeft wel rust. Voor veel verdachten biedt het gesprek de mogelijkheid het eigen handelen in ogenschouw te nemen en te laten zien dat zij méér zijn dan die persoon die leed en schade heeft toegebracht. Dat kan bij slachtoffers vaak angst weg nemen.

​

Snelheid


Een ander veel genoemd voordeel is dat er snel aandacht is voor de zaak, soms al binnen een paar dagen of weken, terwijl een rechtszaak soms wel twee jaar op zich laat wachten.
Het snel inzetten van Mediation in Strafzaken wordt gewaardeerd door het slachtoffer en door de verdachte.

​

Jeugd

Jeugdstrafrecht is al langer het voorwerp van aandacht in de maatschappij. Kinderen, jongeren en jong-volwassenen hebben specifieke aandacht nodig. Dat geldt zowel voor de verdachte/de dader als voor de aangever/het slachtoffer. Jeugdigen zijn nu eenmaal impulsiever en de omgevingsdruk telt zwaar mee. Het strafrecht kent voor jeugdigen aparte regels en straffen. Kinderen kunnen bijvoorbeeld naar HALT verwezen worden, de Raad voor Kinderbescherming wordt ingeschakeld, of ook de jeugdreclassering. Mediation in Strafzaken kent een eigen budget voor jeugdzaken.


Een andere meerwaarde van MiS is dat de ouders/wettelijk vertegenwoordigers altijd betrokken worden in een mediation met een jongere. Organisaties als Defence for Children en de Kinderombudsman ondersteunen de gedachte dat herstelgerichte aanpak voorop moet staan in het jeugdrecht.

Word nu lid

bottom of page